Koude of overgevoelige voeten, platvoeten, vaak struikelen, knieklachten, rugpijn, versleten heupen en nekproblemen. Wat heeft dit met nog actieve reflexen te maken? Heel veel!
Afgelopen periode behandelde ik verschillende volwassenen die één ding gemeen hadden: ze hadden niet goed geïntegreerde voetreflexen. Wat een scala aan klachten kan dit veroorzaken, zowel fysiek als emotioneel!
Zo had ik een oudere dame in mijn praktijk die sinds haar heupoperatie veel moeite had met lopen. Ze liep onzeker en voorover gebogen, bang om te vallen. Als kind viel ze al veel. Een onhandig kind, zo noemde ze zichzelf. Van haar ouders moest ze op ballet, waarschijnlijk om haar balans te verbeteren. Twee voetreflexen bleken bij haar niet geïntegreerd te zijn. Na de behandeling stapte ze van tafel en stond ze in een keer recht! Ze liep veel beter, voelde zich veel stabieler en had veel minder pijn. Wat een krachtige uitwerking, die voetreflexen!
Een voetreflex is overigens iets anders dan een voetreflexzone. Deze laatste komt uit de Oosterse geneeskunst. De voetreflexen die ik hier bespreek komen uit de MNRI Reflexintegratie, ook wel Masgutova-methode genoemd.
ZELF-STANDIG WORDEN
Na de geboorte heeft ons lichaam zeker 18 maanden nodig om een goede relatie te ontwikkelen met de zwaartekracht. Via rollen, zitten, kruipen en staan is ons brein zo getraind dat onze voeten in staat zijn om het volledige lichaamsgewicht te dragen en ons te brengen waar we heen willen. Victorie!
Met het kunnen staan en lopen bereikt de dreumes een belangrijke mijlpaal: het wordt zelf-standig. Niet alleen wordt zijn wereld groter, de fysieke randvoorwaarden zijn nu ook aanwezig voor het ontwikkelen van een gezond emotioneel leven. Als je niet kunt vertrouwen op de stabiliteit van je lichaam, dan word je zelf ook onzeker. Je bent letterlijk snel uit balans. Voor kinderen die niet stevig in hun eigen lichaam verankerd staan, via hun voeten, is het leven daarom een grote opgave. Ze voelen zich vaker angstig, boos of verdrietig en hebben meer moeite met veranderingen. Geen wonder: ze staan letterlijk niet stevig in hun schoenen. Kinderen met autisme of ADHD hebben vaak niet geïntegreerde voetreflexen.
Gelukkig verzint je lijf allerlei manieren om je overeind te houden. Dat heeft wel een prijs: je lichaam levert soepelheid in voor meer steun via een hogere spierspanning. Dat kun je voelen in je benen (strak), knieën (op slot), bekkenbodem en middenrif (aangespannen), de schoudergordel (opgetrokken) en natuurlijk de voeten zelf. En meer spierspanning kost meer energie. En als de jaren vorderen en de rek er (letterlijk) uitgaat, dan betaal je daar de rekening voor. Niet alleen met vermoeidheid, maar ook andere fysieke klachten.
DRIE BELANGRIJKE VOETREFLEXEN
Het is toch eigenlijk bijzonder dat die verzameling aan 26 botjes waaruit de voet bestaat ons hele gewicht kan dragen. Drie voetreflexen hebben aan de wieg gestaan van het ontstaan van ons eigen draagvlak.
Voetgrijpreflex
Als je naar voren leunt, zul je merken dat je tenen zich gaan vastgrijpen. Je staat aan de grond genageld. Een te actief voetgrijpreflex zorgt voor een zgn. holvoet met gekromde tenen. De voet heeft minder contact met de grond en daarbij minder stabiliteit. Dat geeft in het lichaam een gevoel van angst en onzekerheid. Het lichaam staat meer naar voren, waardoor de onderrug zich moet aanspannen om het evenwicht te bewaren, wat kan leiden tot lage rugklachten.
Voetpees(beschermings)reflex
Als je naar achteren leunt, gaan je tenen omhoog. Een belangrijk beschermend reflex dat de achterkant van je lichaam straktrekt zodat je niet omvalt. Je creëert als het ware je eigen vangnet. Je voelt de spanning doortrekken via je ruggengraat en je nek tot aan je schedelrand. Als dit reflex niet goed is geïntegreerd, werkt dit fysiek door in nek-, rug- en schouderklachten en geeft een gevoel van stress in het lijf. Mensen met ingezakte of platvoeten hebben vaak een niet-geïntegreerd voetpeesreflex. Hun voet heeft onvoldoende veerkracht. Emotioneel gezien ervaren ze weinig weerstand tegen hun omgeving en voelen zich snel overweldigd.
Babinski-reflex
Als je bij een jonge baby langs de buitenkant van de voet van hiel naar kleine teen strijkt, dan draait de voet naar binnen, de grote teen buigt naar boven en de teentjes spreiden. Dit reflex helpt de voeten om soepel naar binnen en buiten te draaien. Dat is belangrijk om in evenwicht te blijven op een hobbelige ondergrond. Baby’s hebben dit reflex ook nodig om te kunnen kruipen. Doordat de tenen buigen, kunnen ze zich daarmee afzetten en naar voren kruipen. Let er daarom op dat je baby’s in de kruipfase geen sokjes of binnenschoentjes aantrekt, want dan kunnen ze dit reflex niet inzetten en dat belemmert een goede integratie. Dit reflex is belangrijk voor de ontwikkeling van de grove motoriek. Knie- en heupklachten zie je vaak bij volwassenen die een niet-geïntegreerd Babinski-reflex hebben. De benen bouwen veel spanning op om het lichaam stabiel te houden, waardoor gewrichten extra te lijden hebben.
HOE ERG IS HET?
De voetreflexen zijn in principe geïntegreerd als je 3 jaar oud bent. Ze leggen de basis voor de voetstand, veerkracht en stabiliteit van het lichaam. Niet geïntegreerde voetreflexen kun je niet corrigeren met steunzolen. Het is alleen te verhelpen met reflexintegratie. Het goede nieuws is: dit kan op iedere leeftijd en je bent er nooit te laat mee. Bij chronische klachten is het daarom de moeite waard om te kijken hoe het gesteld is met de bovengenoemde voetreflexen.
Een lichaam dat niet op zijn voeten kan vertrouwen, bouwt spanning en compensaties op. Je bent minder geaard en je voeten worden koud. Je gaat vanzelf meer in je hoofd zitten. Daarom werkt voetmassage zo fantastisch bij zowel kinderen als volwassenen. Het geeft een enorme ontspanning in het hoofd en lijf. Met ontspannen voeten kun je weer een stuk lichtvoetiger door het leven.
Ben je ook benieuwd hoe het gesteld is met jouw voetreflexen? Je bent welkom in mijn praktijk!
Hartelijke groet,
Ellen Bulder
Lichaamsgericht kindertherapeut
www.Adem-ruimte.nl